મનસવિદો, વૈજ્ઞાનિકો અને સમાજશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે ધર્મનો જન્મ ભયમાંથી થયો છે. કેટલેક અંશે તેમની વાત સાચી છે. પ્રકૃતિની શક્તિઓથી માણસ ડરતો હોય છે. નદીઓમાં ભયકંર પૂર આવે, મોટા મોટા પર્વતોની ભેખડો ઊંચેથી ગબડે, જ્વાળામુખી ફાટે, ધરતીકંપ થાય, દાવાનળ, વાવાઝોડા, અતિવૃષ્ટિ, અનાવૃષ્ટિ આવા અનેક આધિભૌતિક અને આધિદૈવિક ઉપદ્રવોનો ડર માણસને લાગે છે અને તેથી જ તે પ્રકૃતિને ફોસલાવવા હાથ જોડીને લાંબી લાંબી સ્તુતિઓ કરતો હોય છે. પરંતુ આ બધા ભયમાં અસલી ભય તો મોતનો જ હોય છે. મોતના ભયમાં ને ભયમાં જીવન જીવવાની મઝા મરી જાય છે.

માણસને જીવવું જ છે - અમર થવું છે - મરવું નથી. અને મોતના ભયમાં ધર્મનો વિચાર પેદા થાય છે. ધર્મથી માણસને જો બરાબર સમજાઈ જાય કે મારામાં એવું પણ એક તત્વ છે જે કદાપિ મરતું જ નથી - અનાદિ, અનંત, અજન્મા(eternal, original self) એવું એક તત્વ છે, જેને આત્મા કહે છે તે આત્મતત્વ જો અનુભવમાં આવી જાય તો જ માણસ મૃત્યુના ભયમાંથી મુક્ત થઇ શકે અને અભય થઇ શકે. બીજો કોઈ ઉપાય જ નથી. અભય થાય તો જ તે જીવન જીવવાનો આનંદ માણી શકે અને પરમ મસ્તીથી - ખુમારીથી જીવન જીવી શકે.

આત્મા એ મૃત્યુની વિપરીત ખોજ છે. અને તે માત્ર માનવાની જ નહિ પરંતુ અનુભૂતિની વસ્તુ છે. દેવો પણ મૃત્યુથી ડરે છે. કારણકે તેઓ પણ વાસનાથી બહાર નથી. જેટલી વાસના વધારે તેટલો અહંકાર વધારે અને તેટલો મૃત્યુનો ડર વધારે. દેવો વધારે ડરે છે. કારણ કે તેમની પાસે ખોવાનુ પણ વધારે હોય છે. ઇન્દ્રને મૃત્યુનો ડર વધારેમાં વધારે હોય છે, કારણ કે તેનો પાસે વધારેમાં વધારે ખોવાનું હોય છે. ઇન્દ્ર વાસનાના શિખર ઉપર બેઠેલો હોય છે તેથી તેને ગબડવાનો વધારેમાં વધારે ભય હોય છે. ઇન્દ્રનો આવો ભય સાયકોલોજીકલ છે. જ્યાં સુધી તમને 'હું' (અહંકાર - ego) છું' એવો ખ્યાલ છે ત્યાં સુધી તમે ભયભીત જ રહેવાના. જયારે તમારો 'હું (અહંકાર - ego) મરી જશે ત્યારે જ તમને મૃત્યુનો ભય મટી જશે અને ત્યારે જે બાકી રહેશે તે માત્ર આત્મા જ રહેશે, જે કદાપિ મરતો જ નથી અને ત્યારે મૃત્યુનો ભય રહી શકતો નથી.